Lea Ved creëert voor ‘Here we live and now’

Danser bij NDT 1 én choreograaf

Lea Ved kwam in augustus 2018 bij NDT 1, na een aantal jaren te hebben gedanst bij de RUBBERBANDance-groep in Canada en het Royal Swedish Ballet. Naast professioneel danser heeft Lea een carrière als choreograaf opgebouwd.

In november 2020 presenteren Korzo en NDT Here we live and now om het danstalent dat de stad Den Haag rijk is te vieren.  Voor dit project is Lea een van de opkomende choreografen die is uitgenodigd om een korte voorstelling te maken en deze op het Korzo-podium te presenteren. In dit interview vertelt de Amerikaanse danseres en dansmaker over hoe de twee creatieve uitingen als danseres en choreograaf elkaar verrijken, over haar proces om vanuit het niets aan een nieuw stuk te werken, en hoe ze met gevoel en vertrouwen kan dansen, zelfs in tijden van zware onzekerheden.

Here we live and now 2020

Je maakte al eerder creaties voor het NDT-programma Switch, maar choreograferen voor Here we live and now is je eerste grote creatie voor het Haagse publiek buiten je werk voor NDT, klopt dat?
“Ja, ik heb genoten van de tijd en ruimte die ik kreeg om een gedachte verder te ontwikkelen en deze om te zetten in een creatie, en om zo uitgebreider aan het werk te gaan dan ons Switch-programma bij NDT toestaat. Ik heb gechoreografeerd voor het publiek in de andere landen waar ik heb gewerkt en gewoond (Zweden, Canada, VS) en ik ben Korzo en NDT dankbaar dat ik deel mag uitmaken van de komende editie van Here we live and now, hier in Den Haag.”

Hoe breng je de artistieke perspectieven in balans als NDT 1-danser en als choreograaf? Op welke manieren vullen ze elkaar aan of maken ze elkaar ingewikkelder?
“De wereld die ik in mijn eigen werk kan openen, geeft mijn rol als danser bij NDT 1 eigenlijk veel meer aanwezigheid en zelfs geduld. Ik zoek naar de ruimte om mijn creatieve drijfveren en instincten te uiten, anders zitten ze vast en botsen ze in mij, waardoor mijn werk en aandacht als danser worden verstoord. Door aan een eigen creatief project te werken, kan ik een belangrijk deel van mij uiten en ontwikkelen. De mogelijkheid om mijzelf volledig uit te drukken verrijkt natuurlijk mijn rol als NDT 1-danser. Ik reken mezelf rijk dat ik tegenwoordig beide kan zijn.”

“Ik reken mezelf rijk dat ik tegenwoordig beide kan zijn.”

Lea Ved
Je cookie instellingen blokkeren deze content.
Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

Kun je ons meer vertellen over je creatie: wat is je inspiratie voor het stuk, wat is je drijfveer in het creatieproces?
“Wanneer ik een werk maak, put ik inspiratie uit hoe ik in het leven sta. Als ik aan een stuk begin, heb ik vaak een mysterieus gevoel van waaruit ik wil werken. Dat gevoel is gebaseerd op een wereld die zich in mijn verbeelding ontwikkelt, geïnspireerd door mijn schrijven, collecties beeldende kunst, boeken, geluiden, muziek, notities, enzovoort. Samen vormen ze op natuurlijke wijze een mozaïek, een vorm van expressie, en in mijn rol als choreograaf wil ik de kern ervan ontrafelen.

Eén van mijn inspiratiebronnen voor dit stuk is het boek The Buried Giant van Kazuo Ishiguro. Het verhaal volgt een ouder getrouwd stel dat in een oud mystiek land woont dat op mysterieuze wijze is bedekt met een mist die het vermogen van herinnering wegneemt. Zo nu en dan dringt alleen een sterk gevoel door van iets dat je denkt te hebben meegemaakt of geweten. De tijd en gedachten zijn gekaderd zonder context van hoe het leven er vroeger uitzag en vestigen de aandacht op hoe de dagen op dat moment, in de huidige tijd, aanvoelen en zijn.

Er zit een ironie in dit verhaal dat voor mij reflecteert op deze tijd. We leven niet in een wereld bedekt door een mystieke mist waardoor herinneringen worden gemanipuleerd, maar dit boek illustreert een gevoel dat parallel loopt aan wat ik de afgelopen maanden ervoer; het gevoel dat ik in een nieuwe realiteit gegooid ben die heel weinig met iets van vroeger te maken heeft, waarin het heden zich op een andere manier openbaart.”

Je bewegingstaal wordt beïnvloed door de Rubberbandance-methode van choreograaf Victor Quijada, werk dat je hebt gestudeerd en getraind toen je in Canada woonde en werkte. Kun je daar wat meer over vertellen, wat is het belang van deze bewegingstaal in de manier waarop je dans en het bewegende lichaam benadert? Welke invloed heeft dit op de manier waarop je met jouw dansers werkt?
“Ongetwijfeld wordt mijn bewegingstaal, ik als persoon en als kunstenaar beïnvloed door de drie jaar die ik daar heb doorgebracht, en daar ben ik dankbaar voor. Maar meer nog dan het toepassen van deze hybride en gecodificeerde methode waarin ik heb getraind en in lesgeef, neem ik als choreograaf vooral mee wat ik heb ontwikkeld en geleerd in de ‘cyphers’, dagelijkse oefeningen waarin we ons opstelden in een cirkel en één voor één deze cirkel betraden met freestyle en improvisatie. Wat in de ‘cyphers’ naar voren kwam, was fysieke intuïtie, instinct, stem, spel en bovenal vertrouwen. Daarin heb ik ontdekt hoe het is om volledig verdwaald te raken en op te gaan in een gevoel, om echt te dansen met lef, sensibiliteit en aanwezigheid. En die ervaring was voor mij een geschenk, een openbaring, en daarom tevens een geschenk dat ik de dansers met wie ik werk wil aanbieden; een manier om individualiteit ongeacht opleiding of achtergrond te vieren, een carte blanche om aangeboren fysieke intelligenties te benutten.”

“We hebben elk instinct om ons openhartig op te stellen gepauzeerd om in plaats daarvan onmiddellijk en langdurig aandacht te besteden aan de kleinere sfeer van het zelf, of misschien zorg te dragen voor een ‘wij’.”

Lea Ved

De wereld staat nogal op zijn kop, 2020 is in de ban van COVID-19 en wereldwijd verheffen mensen hun stem vanwege ongelijkheid. Hoe voelt het voor jou om in de huidige situatie te creëren, beperkt door de coronamaatregelen?
“De twee dansers waar ik mee samenwerk (en daar ben ik heel blij om), Alesya Dobysh en Simon Bus, zijn een getrouwd stel, waardoor we geen rekening hoeven te houden met fysiek contact tussen hen en ik totale vrijheid heb om materiaal voor hen te creëren. Maar het is zeker waar dat de huidige situatie niet te ontkennen valt, en dat heeft een natuurlijke invloed op hoe we op dit moment denken en creëren. Ik voel me niet zozeer beperkt, ik voel eerder de noodzaak om in mijn kunst te weerspiegelen hoe ik deze tijden heb ervaren.

Dit stuk komt tot stand op een globaal moment, het gevoel dat je ergens midden in zit. We bevinden ons op het randje, we kunnen ​​nauwelijks nog reflecteren, en we bevinden ons heel erg in het nu. En het ontvouwt zich nog steeds. Ik voel me verblind door wat ‘dit’ precies is, of waar het heen gaat. En hoewel ik het niet begrijp, blijf ik toch vooruitgaan. Er is spanning en vertrouwen, er is autonomie en afhankelijkheid, een ‘wachten op’ en ‘dankbaar voor’ en tegelijkertijd een uitputtingsslag van ergens doorheen blijven werken. Misschien alleen, maar misschien ook wel met iemand samen. We hebben elk instinct om ons openhartig op te stellen gepauzeerd om in plaats daarvan onmiddellijk en langdurig aandacht te besteden aan de kleinere sfeer van het zelf, of misschien zorg te dragen voor een ‘wij’. Een diepere blik bestaat niet zonder confrontatie, wrijving en soms zelfs een wilde vrijheid om volledig in onze eigen schijnwerpers te staan. Onze kleinere werkelijkheid neemt zijn eigen plaats in, te midden van het grotere daarbuiten. Samen, in het onbekende, met weinig verwachtingen en minder te plannen, nemen we elk ‘hier’ dat zich ontrafelt. En de wereld die ik wil oproepen, komt voort uit deze gedachten.”

Lea Ved

Wat wil je met je stuk naar het publiek overbrengen? Wat hoop je dat ze voelen wanneer ze de zaal verlaten?
“In mijn werk hoop ik altijd een vorm van diepgewortelde eerlijkheid tot leven te brengen, iets dat het leven weerspiegelt. Het is niet mijn doel om begrepen te worden of herkenbaar te zijn. Het is uitzonderlijk mysterieus wat dans bij anderen kan oproepen als het uitdrukking en vorm vindt. Ik vind het mooi om gewoon dat mysterie te voelen, en om dat te communiceren in een woordloze ruimte.”