Het totale kunstwerk: beweging voelen

Muziek en NDT

fOTO: RAHI REZVANI
CHOREOGRAfie: KUNSTKAMER van SOL LEÓN, CRYSTAL PITE, MARCO GOECKE en PAUL LIGHTFOOT

Ondanks het brede scala aan choreografen waarmee Nederlands Dans Theater (NDT) werkt, is muziek altijd essentieel gebleken in het creëren van hun verhalen. Muziek en dans worden soms gezien als afzonderlijke disciplines, maar in werkelijkheid zijn ze verstrengeld in een oud huwelijk, en in de wereld van de hedendaagse dans zijn ze zelfs essentieel voor elkaars bestaan.

Bij NDT uit dit zich op net zoveel manieren als dat er creatieve ideeën zijn: soms werd er verrassend genoeg op het allerlaatste moment muziek toegevoegd, iets waar de Duitse choreograaf Marco Goecke regelmatig mee speelde in een paar van zijn briljante stukken. In sommige werken verzamelde Goecke, na wekenlang koortsachtige bewegingsfrases te hebben ontwikkeld, een onverwachte collage van diverse liedjes en muziekstijlen, die op magische wijze de reeds bestaande bewegingen aanvulden, alsof het altijd al de bedoeling was dat die componenten werden samengevoegd.

Op andere momenten vormde muziek de basis van alles wat volgde. Neem bijvoorbeeld Hofesh Shechter, die voor twee van zijn meest recente NDT creaties, Clowns (2016) en VLADIMIR (2018) zelf de muziek componeerde. Hier vormt het ritme de leidraad, als een landkaart van een structuur die Hofesh als choreograaf kon volgen of waar hij vanaf kon wijken.

Dan zijn er de uitgebreide en langdurige muzikale relaties die choreografen in de loop van de tijd hebben gekoesterd. Neem bijvoorbeeld het choreografenduo Sol León en Paul Lightfoot die veel van hun balletten creëerden op muziek van de Amerikaanse componist Max Richter. Voor Singulière Odyssée (2017) dat ze voor het eerste gezelschap maakten, componeerde Richter de muziek speciaal voor de choreografie.

Foto: Rahi Rezvani. Choreografie: Sol León & Paul Lightfoot. Danser: Roger Van der Poel

Muziek moet niet alleen worden beschouwd als een stabiele ritmische compositie van noten en tonen, maar kan zich ook vertalen naar soundscapes waar dansers op reageren of die ze kunnen gebruiken als een hulpmiddel om hun bewegingsvocabulaire te ondersteunen. Goede voorbeelden van werken die dit op briljante wijze laten zien, zijn Gabriela Carrizo’s The missing door (2013) en Hans van Manens historische meesterwerk Situation uit 1970, dat deel uitmaakte van het 60-jarig jubileumseizoen van NDT in 2019-2020.

Ten slotte heeft NDT een lange geschiedenis in het werken met livemuziek, uitgevoerd door Het Balletorkest zoals tijdens de première van León en Lightfoot’s Shut Eye in 2016, of door solisten zoals NDT’s eigen pianist Jan Schouten. Een van de vele voorbeelden is de NDT 1 en NDT 2 voorstelling Kunstkamer (2019), waarmee in september 2019 NDT’s zestigjarig jubileumseizoen werd geopend.

Muziek afspeellijsten

Ter viering van al deze verschillende muziekstijlen hebben we hieronder een uitgebreide lijst samengesteld met links naar de muziek van enkelen van NDT’s beste creaties. Want dans ontroert ons, en muziek doet ons bewegen!

Bekijk hier NDT’s Spotify account. 

seizoen 2019-2020

seizoen 2018-2019

seizoen 2017-2018

seizoen 2016-2017

seizoen 2015-2016

seizoen 2014-2015

overig