De stad van vrede, recht én dans

Interview Emily Molnar & Samuel Wuersten

Het achttiende Holland Dance Festival wordt, op 3 februari 2022, geopend met een groots, feestelijk premièreprogramma van Nederlands Dans Theater, in dé nieuwe cultuurtempel van Den Haag: Amare. Het is een uitvloeisel van de vrijwel directe klik die Emily Molnar, sinds vorig jaar artistiek directeur van Nederlands Dans Theater, en Holland Dance Festival-directeur Samuel Wuersten voelden. Als publiek kunnen we ons dan ook op meer samenwerking verheugen. Molnar: “Ik hoop dat er veel ‘vibrancy’, veel opwinding ontstaat. Dat we samen nieuwe, onverwachte dingen mogelijk maken.”

Tekst: Astrid van Leeuwen

Ze waren elkaar weleens tegen het lijf gelopen, bij festivals in onder meer Israël en Canada. En ze kenden elkaars reputatie. Emily Molnar: “Ik heb Holland Dance Festival lang geleden een keer bezocht en ken veel van de producties die de afgelopen jaren op het festival te zien zijn geweest. Het is een belangrijk, sterk internationaal festival, maar wat het vooral uniek maakt is dat het zo ongelooflijk divers is, met producties afkomstig van over de hele wereld en uit heel verschillende genres. Veel festivaldirecteuren richten zich toch op een bepaalde ‘niche’ binnen de dans, terwijl Samuel een meer holistische kijk op de danskunst heeft, meer uitgaat van waar zowel dansers als publiek vandaag de dag behoefte aan hebben.”

Samuel Wuersten: “Emily wordt, terecht, zeer geprezen voor wat ze, in de zes jaar dat ze artistiek directeur van Ballet BC in Vancouver was, voor elkaar heeft gekregen. Ze heeft het gezelschap uit een moeilijke impasse (op financieel en artistiek gebied – red.) weten te loodsen en Ballet BC internationaal op de kaart gezet. Toen bekend werd dat ze naar Nederland Dans Theater in Den Haag zou komen, kreeg ik ook meteen allerlei verontruste en jaloerse telefoontjes uit Canada: ze hadden haar liever daar gehouden, veel Canadese gezelschappen en instellingen zagen in haar al hun volgende directeur. Ik ben dan ook gevleid dat ze voor ‘ons’ heeft gekozen. Daarbij vind ik het heel moedig dat ze van het ene op het andere moment – en dat nota bene in coronatijd – in een totaal nieuwe situatie in een voor haar nieuw land is gestapt.”

FRISSE IDEEËN

De klik tussen beiden was er vrijwel meteen tijdens de ontmoetingen die Wuersten organiseerde om Molnar in Nederland welkom te heten, waaronder een kennismakingslunch met de directeuren van de drie andere grote dansgezelschappen in Nederland. Wuersten en Molnar in koor: “Van dat laatste moeten we maar een jaarlijkse traditie maken.”

Wuersten: “Juist nu, met de opening van Amare, vond ik het belangrijk om te kijken of wij voor de komende jaren geen nauwere verbinding konden aangaan. Het Holland Dance Festival is, door diverse omstandigheden, sinds 2009 niet meer geopend met een productie van Nederlands Dans Theater, terwijl het toch voor de hand ligt dat een groot internationaal dansfestival in Den Haag opent met het grootste internationale dansgezelschap dat Den Haag rijk is. Maar ook los daarvan wilde ik heel graag het contact met Emily intensiveren. Ik was er, binnen de Nederlandse dans, wel aan toe om iemand met nieuwe frisse ideeën te ontmoeten, iemand te spreken van wie ik de woorden en meningen niet al goed kende. Ik heb Emily daarom ook uitgenodigd om met mij de programmering van onze komende festivaleditie vorm te geven.”

Molnar: “Ook ik voelde meteen een natuurlijke drang om de band tussen Nederlands Dans Theater en Holland Dance Festival (die vroeger, onder NDT-directeur Jiří Kylián, heel intensief was – red.) weer aan te halen. Het is, vind ik, als grote dansorganisatie ook onze verantwoordelijkheid: we moeten openstaan voor wat publiek, dansers, andere dansorganisaties en de ons omringende artistieke community ons te bieden hebben en voor wat we van hen kunnen leren. En als ik het over publiek heb, dan bedoel ik bewust niet alleen het vaste danspubliek, maar juist ook het niet-danspubliek.”

Wuersten: “Dat was meteen al een van onze grote raakpunten: we willen met onze voorstellingen en activiteiten meer mensen bereiken dan alleen de trouwe dansliefhebbers. In Nederland wordt doorgaans nogal neerbuigend gedaan over het begrip ‘toegankelijk’. Dat maakt me weleens boos, want als je een toegankelijke voorstelling presenteert, hoeft dat – anders dan vaak verondersteld wordt – niet te betekenen dat je enige concessie aan de kwaliteit ervan doet. Ik blijf het in elk geval eindeloos fascinerend vinden hoe je een menu kunt samenstellen dat voor íédereen iets te bieden heeft: van kleine exquise gerechtjes tot overdadige meergangendiners, ofwel van intieme pareltjes voor een select publiek tot grootschalige producties waar ook jongeren en andere, nieuwe doelgroepen blij van worden.”

Traces left within

Het NDT 1-programma vormt de opening van het Holland Dance Festival in 2022
KRACHTEN BUNDELEN

In het openingsprogramma van het Holland Dance Festival zie je die verschillende elementen – werk van oude meesters, vaste partners en nieuwe namen – ook terug. De voorstelling bestaat uit Jiří Kyliáns intrigerende, bijna staccato uitgevoerde Toss of a Dice, een nieuwe creatie van vaste choreograaf Marco Goecke en het eerste werk dat voormalig NDT-danseres Marina Mascarell maakt voor NDT 1.

Molnar: “Ik vind het een ‘absolute pleasure’ dat NDT en Holland Dance Festival hiervoor hun krachten bundelen. We kunnen aan heel Nederland – en ver daarbuiten – laten zien: dit is wat Den Haag op dansgebied te bieden heeft. Verder kunnen we een uitwisseling van publiek tot stand brengen: mensen die voorheen alleen naar het festival gingen komen straks misschien ook bij ons en andersom kunnen wij ons publiek wijzen op het geweldige, unieke aanbod dat Holland Dance Festival in petto heeft. Daarbij: het mooie van onderdeel van een festival zijn, is dat je een ‘momentum’ creëert, een bruisende sfeer, een besef van ‘hier móét je bij zijn!’”

Wuersten: “En dankzij een gouden tip van Emily brengen wij in het festival nu bijvoorbeeld ook het Ballet de Marseille, dat onder aanvoering van het eigenzinnige theatercollectief (LA)HORDE afgelopen jaar een totaal nieuwe, spannende richting is ingeslagen.”

V.l.n.r. Leontien Wiering, zakelijk directeur Amare, Jan Zoet, algemeen directeur Amare, Samuel Wuersten, algemeen & artistiek directeur Holland Dance Festival, Emily Molnar, artistiek directeur Nederlands Dans Theater en Geesje Prins, hoofd programma Amare. Foto: Sjoerd Derine
AANVULLEND AANBOD

Ook buiten het festival om zullen Wuersten en Molnar zich de komende jaren inspannen om de mooiste, meest spraakmakende en meest opvallende internationale dansproducties naar Den Haag te (blijven) halen. Samen met Amare-directeur Jan Zoet hebben ze daarvoor onlangs FIND opgericht, een nieuw stimuleringsfonds voor de internationale dans, waarvan de programmaraad bestaat uit Molnar, Wuersten en – namens Amare – zakelijk directeur Leontien Wiering en hoofd programma Geesje Prins.

De drie organisaties treden daarmee als het ware in de voetsporen van de afdeling Gastprogrammering van Het Muziektheater Amsterdam, die vanaf de opening van dit theater in 1986 tot aan seizoen 2009/2010 grote, belangwekkende internationale gezelschappen naar Nederland haalde. Wuersten: “Een van de problemen waarmee Het Muziektheater, naast een gebrek aan financiën, kampte, was dat De Nationale Opera en Het Nationale Ballet eigenlijk vrijwel alle speeldagen zelf nodig hadden voor repetities en voorstellingen. Wat dat betreft hebben wij een  goede kans: in Amare is er voldoende ruimte voor extra programmering. Nu moeten we zorgen dat het balletje ook echt gaat rollen.” Molnar: “Ons streven is om per seizoen vier à vijf grote producties naar Den Haag te halen.”

Molnar en Wuersten hebben daarvoor ieder hun wensenlijstjes en die blijken aardig overeen te komen. Wuersten: “Anders dan destijds bij Gastprogrammering kiezen we niet zozeer voor bepaalde gezelschappen als wel voor bijzondere producties. Een uitzondering daarop vormt het beroemde Rosas uit Brussel van Anne Teresa De Keersmaeker, dat we voor mei 2022 hebben uitgenodigd, maar dat heeft dan ook een belangrijke reden: de groep was nog niet eerder in Den Haag te zien.”

Molnar: “Sowieso richten we ons op gezelschappen die een heel eigen spectrum beslaan of aanpak hebben, zoals – naast Rosas – bijvoorbeeld ook het Vlaamse Peeping Tom of de Franse choreograaf Yoann Bourgeois. Daarnaast willen we vooral ook aanvullend aanbod brengen, we kijken dus bijvoorbeeld ook goed naar wat al in Amsterdam te zien is. Een van de genres waar we zeer in geïnteresseerd zijn, zijn de multidisciplinaire producties; op dat gebied gebeurt momenteel zó veel in de wereld.”

Foto: Rahi Rezvani
OPWINDING

Wuersten hoopt dat Den Haag hiermee zijn reputatie als dansstad van Nederland nog verder kan versterken. Resoluut: “Voor mij is Den Haag ‘de stad van vrede, recht én dans’, punt uit! En als Holland Dance Festival hebben we altijd geprobeerd om aan die reputatie bij te dragen, ik heb dat ook altijd als een verantwoordelijkheid die wij richting de gemeente Den Haag hebben gevoeld.” Zijn droom is dan ook dat de samenwerking met Nederlands Dans Theater ‘succesvol, productief en verrijkend zal blijken te zijn’. “Dat mensen later zeggen: dat Nederlands Dans Theater en Holland Dance Festival zijn toen gaan samenwerken en goh, ja, inderdaad, dat heeft écht iets veranderd, écht iets opgeleverd.”

Molnar hoopt vooral dat de samenwerking tot veel ‘vibrancy’ zal leiden. “Dat er opwinding ontstaat, dat we samen nieuwe, onverwachte dingen mogelijk maken. Voorstellingen en projecten waarover mensen niet simpelweg zeggen ‘ik vond het leuk’ of ‘ik vond het niks’, maar die werkelijk iets teweegbrengen, die hen in hun hart raken en waarover ze in gesprek met elkaar gaan. Zodat er écht iets bijzonders gebeurt in Den Haag en dat je dat dan ook door heel de stad heen voelt.”