De Anatomische Les

door Jaap Flier, oud-danser en voormalig artistiek directeur

foto JAAP Flier, ensemble: Ger van Leeuwen

De Anatomische Les van de Amerikaanse choreograaf Glen Tetley ging in 1964 in première en was zeer bepalend voor die tijd. Niet alleen voor mij als persoon, maar ook voor de artistieke richting van Nederlands Dans Theater. Op de foto zien we het moment waarop de artsen het laken van het lichaam halen en op het punt staan de befaamde sectie van dr. Nicolaes Tulp, van het gelijknamige schilderij van Rembrandt, te verrichten. In tegenstelling tot het schilderij komt het dode lichaam echter tot leven. Tenminste, in gedachten. De heelmeesters zien een lichaam, een kwetsbaar lichaam, met een verleden en een verhaal. Voor deze rol moest ik op een houten bank klauteren en zover ik kon mijn spieren spannen en ontspannen, om mijzelf wakker te schudden – zowel geestelijk als lichamelijk. Ik rolde van de snijtafel en hiermee kwam het verleden van de man tot leven: de jeugd, het ouder worden, de liefde en natuurlijk de dood. Ik danste dit leven – belangrijke gebeurtennissen, gevoelens en herinneringen.

Werken met Glen Tetley was zeer inspirerend en ik heb veel aan hem te danken. Hij werd door Benjamin Harkarvy naar Den Haag gehaald om de groep les te geven in moderne technieken en ik viel er meteen voor. Ik weet niet precies waarvoor, voor Glen of deze techniek. Waarschijnlijk beide. Glen benaderde dans op een heel andere manier. Hij was oorspronkelijk klassiek geschoold, maar was ontzettend goed onderlegd in moderne danstechnieken. Zelf was hij een prachtige danser, heel sterk en karaktervol, en hij ontwikkelde zich al snel tot een belangrijk choreograaf. In de choreografie van De Anatomische Les komt het klassieke – de opwaartse richting naar de hemel – samen met het moderne – de blote voeten en aardse richting van Martha Graham. Glen en ik vonden elkaar hierin: we spraken elkaars danstaal. Een danstaal die nog lang zou doorklinken binnen Nederlands Dans Theater.

Jaap Flier, ensemble. 'De Anatomische Les' van Glen Tetley. Foto: Ger van Leeuwen.

Uit: Nederlands Dans Theater | 60 – EAN 9789462622425