by Iain McGilchrist

Text used and audio reproduced with the kind permission of the RSA: www.theRSA.org

Lees onze vrije Nederlandse vertaling van de tekst onderaan deze pagina

The division of the brain is something neuroscientists don’t like to talk about anymore.

It enjoyed a sort of popularity in the ’60s and ’70s after the first split brain operations, and it led to a sort of popularization which has since been proved to be entirely false.

It’s not true that one part of the brain does reason and the other does emotion; both are profoundly involved in both. It’s not true that language resides only in the left hemisphere, it doesn’t, important aspects are in the right. It’s not true that visual imagery is only in the right hemisphere, lots of it is in the left.

And so, in a sort of fit of despair, people have given up talking about it. But the problem won’t really go away because this organ – which is all about making connection – is profoundly divided. It’s there inside all of us. And it’s got more divided over the course of human evolution – the ratio of the corpus callosum to the volume of the hemispheres has got smaller.

And the plot thickens when you realize that one of the main, if not the main function of the corpus callosum is in fact to inhibit the other hemisphere.

So, something very important is going on here about keeping things apart from one another.

What is all that about? What are they doing?

Well, it’s not just we who have these divided brains; birds and animals have them as well.

I think the simplest way to think of it is if you imagine a bird trying to feed on a seed, against a background of grit or pebbles. It’s got to focus very narrowly and clearly on that little seed and to be able to pick it out against that background.
But also, if it’s going to stay alive, it’s got to actually keep a quite different kind of attention open, it’s got to be on the lookout for predators.

And it seems that birds and animals quite reliably use their left hemisphere for this narrow-focused attention to something it already knows is of importance to it, and they keep their right hemisphere vigilant, broadly, for whatever might be.

And they also use their right hemispheres for making connections with the world, so they approach their mates and bond with their mates more using the right hemisphere.

But then you come to the humans. And it’s true that actually in humans too this kind of attention is one of the big differences. The right hemisphere gives sustained, broad, open, vigilant alertness, where the left hemisphere gives narrow, sharply focused attention to detail.

But humans are different. The big thing about humans is their frontal lobes. And the purpose of that part of the brain? To inhibit, to inhibit the rest of the brain, to stop the immediate happening; so standing back in time and space from the immediacy of experience. And that enables us to do what neuroscientists are always telling us we’re very good at, which is outwitting the other party. Being Machiavellian. We can read other people’s minds and intentions and, if we so want to, we can deceive them.

But the bit that always curiously missed out here is that it also enables us to empathize, because there’s a sort of necessary distance from the world. If you’re right up against it you just bite. But if you can stand back, and see that other individual is an individual like me who might have interests and values and feelings like mine, then you can make a bond.

So, the distance from the world that is provided is profoundly creative of all that is human.

Now, to do the Machiavellian stuff, we use our left hemispheres. To manipulate the world, which is very important, we need to be able to use – interact with the world – and use it for our benefit. Food is the starting point. But we also, with our left hemispheres, grasp (using our right-hands) things and make tools.

We also use that part of language to grasp things as we say – it pins them down.

So when we already know something’s important and we want to be precise about it, we use our left hemispheres in that way.

So this is very interesting. And it changes the view of the body. The body becomes an assemblage of parts in the left hemisphere.

The right hemisphere’s always on the lookout for things that might be different from our expectations. It understands individuals not just categories. It actually has a disposition for the living, rather than the mechanical.

Let me make it very clear; for imagination you need both hemispheres. Let me make it clear; for reason you need both hemispheres.

So, if I had to sum it up, I’d say the left hemisphere, dependent on denotative language and abstraction, yields clarity and power to manipulate things that are known, fixed, static, isolated, decontextualized, explicit, general in nature, but ultimately lifeless.

The right hemisphere by contrast yields a world of individual, changing, evolving, interconnected, implicit, incarnate living beings within the context of the lived world, but in the nature of things never fully graspable, never perfectly known and to this world it exists in a certain relationship.

And it’s my suggestion to you that in the history of western culture things started with a wonderful balancing of these hemispheres, but in each case, it drifted further to the left hemisphere’s point of view.

The knowledge is mediated by the left hemisphere is within a closed system. It has the advantage of perfection but the perfection is bought ultimately at the price of emptiness.

We live in a world which is paradoxical. We pursue happiness and it leads to resentment and it leads to unhappiness and it leads, in fact, to an explosion of mental illness.

In our modern world, the so-called first world, we’ve developed something that looks awfully like the left hemisphere’s world. We prioritize the virtual over the real. More information – we have it in spades but we get less and less able to use it, to understand it, to be wise. The technical becomes important. Bureaucracy flourishes.

The picture however is fragmented. There’s a loss of uniqueness. The how has become subsumed in what. And the need for control leads to a paranoia in society that we need to govern and control everything. Our daily lives are more subjected to a network of small complicated rules that cover the surface of life and strangle freedom.

And I also think, rather more importantly, there’s a sort of hall of mirrors effect; the more we get trapped into this, the more we undercut and ironise things that might have led us out of it. We just get reflected back into more of what we know about what we know.

It turned out that Einstein’s thinking somehow presaged this thing about the structure of the brain. He said, “The intuitive mind is a sacred gift and the rationale mind is a faithful servant.”

Onderstaande tekst is een vrije Nederlandse vertaling die we hebben geschreven voor het publiek

De verdeling van het brein is niet iets waar neurowetenschappers graag meer over praten.

Het genoot een zekere populariteit in de jaren zestig en zeventig, na de eerste gespleten brein operatie. Het leidde tot een soort popularisering, waarvan sindsdien is bewezen dat deze volkomen onjuist is.

Het is niet waar dat een deel van het brein redeneert en het andere deel emotie verzorgt; beide zijn diep bij elkaar betrokken. Het is niet waar dat taal zich alleen in de linkerhersenhelft bevindt, dat is niet het geval, belangrijke aspecten bevinden zich in de rechterhersenhelft. Het is niet waar dat visualisatie alleen in de rechterhersenhelft is; een groot deel ervan bevindt zich in de linkerhersenhelft.

En dus, in een soort vlaag van wanhoop, heeft men het gesprek erover opgegeven. Maar het probleem zal echt niet weggaan want dit orgaan – dat draait om het maken van verbinding – is diep verdeeld. Het zit in ons allemaal. En het is in de loop van de menselijke evolutie steeds meer verdeeld geworden – de verhouding tussen het corpus callosum en het volume van de hersenhelften is kleiner geworden.

Het verhaal wordt nog ingewikkelder als je beseft dat het een van de belangrijkste, als niet de belangrijkste functie van de corpus calossum is feitelijk het remmen van de andere hersenhelft.

Dus, iets erg belangrijks is hier gaande over het gescheiden houden van dingen.

Waar gaat dat allemaal over? Wat zijn ze aan het doen?

Nou, hebben niet alleen wij  deze verdeelden hersenen; vogels en dieren hebben ze ook.

Ik denk dat de makkelijkste manier om er over na te denken is als je een vogel voorstelt die probeert een zaad te eten, tegen een achtergrond van gruis en kiezels. Het moet zich nauwkeurig en duidelijk focussen op dat kleine zaadje en het kunnen uitkiezen uit die achtergrond. Maar ook, als het in leven gaat blijven, moet het eigenlijk een ander soort aandacht open houden, het moet uitkijken voor roofdieren.

En het lijkt dat vogels en dieren best betrouwbaar hun linkerhersenhelft kunnen gebruiken voor deze nauwkeurige aandacht voor iets waarvan ze al weten dat het belangrijk is, en hun rechterhersenhelft algemeen waakzaam houden, voor wat er ook gebeurt.

En ze gebruiken ook hun rechterhersenhelft voor het maken van connecties met de wereld, dus benaderen ze hun partners en verbinden ze met hun partners meer doormiddel van de rechterhersenhelft.

Maar dan heb je het over de mensen. En het is waar dat eigenlijk in mensen ook deze soort aandacht één van de grote verschillen is. De rechterhersenhelft geeft aanhoudende, brede, open, waakzame alertheid, terwijl de linkerhersenhelft smalle, scherp gerichte aandacht voor detail geeft.

Maar mensen zijn anders. Het grote ding over mensen zijn hun frontale kwabben. En het doel van dat deel van de hersenen? Om de rest van de hersenen te remmen, om de onmiddellijke gebeurtenis te stoppen; dus een stap terug in tijd en ruimte, weg van de directheid van de ervaring. En dat stelt ons in staat te doen waar neurowetenschappers ons altijd over vertellen waar we heel goed in zijn, namelijk de andere partij te slim af zijn. Machiavellistisch zijn. We kunnen de gedachten en bedoelingen van andere mensen lezen en, als we dat willen, kunnen we ze misleiden.

Maar wat hier altijd merkwaardig over het hoofd is gezien, is dat het ons ook in staat stelt om ons in te leven, omdat er een soort noodzakelijke afstand tot de wereld bestaat. Als je er recht tegenover staat, bijt je gewoon. Maar als je een stapje terug kunt doen en ziet dat een ander individu een individu is zoals ik, die misschien dezelfde interesses, waarden en gevoelens heeft als de mijne, dan kun je een band opbouwen.

Dus, de afstand tot de wereld die geboden wordt, is dus een diepgaande creatie van alles wat menselijk is.

Nu, om de machiavellistische dingen te doen, gebruiken we onze linkerhersenhelft. Om de wereld te manipuleren, wat heel belangrijk is, moeten we het kunnen gebruiken, interacteren met de wereld – en deze in ons voordeel gebruiken. Voedsel is het uitgangspunt. Maar we grijpen ook met onze linkerhersenhelft dingen vast (met onze rechterhand) en maken gereedschappen.

We gebruiken dat deel van de taal ook om dingen te begrijpen zoals we ze zeggen – het legt ze vast.

Dus als we al weten dat iets belangrijk is en we er precies over willen zijn, gebruiken we onze linkerhersenhelft op die manier.

Dit is dus erg interessant. En het verandert de kijk op het lichaam. Het lichaam wordt een samenstel van delen in de linkerhersenhelft.

De rechterhersenhelft is altijd op zoek naar dingen die anders kunnen zijn dan onze verwachtingen. Het begrijpt individuen, niet alleen categorieën. Het heeft eigenlijk een aanleg voor de levenden, in plaats van voor het mechanische.

Laat me het heel duidelijk maken; voor verbeelding heb je beide hersenhelften nodig. Laat me het duidelijk maken; voor redenatie heb je beide hersenhelften nodig.

Dus als ik het zou moeten samenvatten, zou ik zeggen dat de linkerhersenhelft, afhankelijk van denotatieve taal en abstractie, helderheid en kracht biedt om dingen te manipuleren die bekend, vast, statisch, geïsoleerd, gedecontextualiseerd, expliciet en algemeen van aard zijn. Maar uiteindelijk levenloos.

De rechterhersenhelft in contrast levert een wereld op van individuele, veranderende, evoluerende, onderling verbonden, impliciete, geïncarneerde levende wezens binnen de context van de geleefde wereld, maar in de aard van de dingen nooit volledig begrijpelijk, nooit perfect gekend en voor deze wereld bestaat het in een bepaalde relatie.

En het is mijn suggestie aan u dat in de geschiedenis van de westerse cultuur dingen begonnen met een prachtige balans tussen deze hersenhelften, maar dat in beide gevallen, het verder afdreef naar het standpunt van de linkerhersenhelft.

De kennis wordt bemiddeld door de linkerhersenhelft binnen een besloten systeem. Het heeft het voordeel van perfectie, maar de perfectie is behaald uiteindelijk ten koste van leegte.

We leven in een wereld die paradoxaal is. We streven naar geluk en het leidt tot rancune en het leidt tot ongeluk en het leidt, in feite, tot een explosie van geestesziekte.

In onze moderne wereld, de zogenoemde eerste wereld, hebben we iets ontwikkeld dat erg lijkt op de wereld van de linkerhersenhelft. We prioriteren het virtuele over het echte. Meer informatie – we hebben er genoeg van maar we kunnen het minder en minder gebruiken, begrijpen en wijs zijn. Het technische wordt belangrijk. Bureaucratie bloeit op.

Het beeld is gefragmenteerd. Er is een verlies aan uniciteit. Het hoe is ondergebracht in wat. En de behoefte aan controle leidt tot een paranoia in de samenleving dat we alles moeten overheersen en controleren. Ons dagelijkse leven is meer onderworpen aan een netwerk van kleine gecompliceerde regels dat het oppervlak van leven bedekken en vrijheid wurgt.

Ook denk ik, veel belangrijker, er is een soort spiegelzaal-effect; hoe meer we ons erin laten verstrikken, hoe meer we ondermijnen en ironiseren dingen die misschien ons eruit kunnen leiden. We krijgen terug gereflecteerd meer van wat we al weten over wat we al weten.

Het bleek dat Einstein’s denken op een of andere manier voorspelde over de structuur van het brein. He zij, “de intuïtieve geest is een heilig geschenk en de rationele geest is een trouwe dienaar”.