Close-up Kostuums

Bekijk ze van dichtbij

Welkom in de wondere wereld van NDT’S kostuumatelier, waar de allerbeste coupeurs ontwerpschetsen omtoveren tot de mooiste kostuums. Alles is handgemaakt, een lust voor het oog en – ook niet onbelangrijk – perfect geschikt om in te dansen!

De kostuums in Celebrating an evening with Jiří Kylián!

De NDT 1-voorstelling Celebrating an evening with Jiří Kylián! is een ode aan de bevlogen maker met drie invloedrijke creaties: Tar and Feathers (2006), Gods and Dogs (2008), en Bella Figura (1995). De drie werken werden oorspronkelijk gecreëerd door Jiří Kylián voor Nederlands Dans Theater (NDT).  Ook de kostuums werden speciaal ontworpen bij NDT door Joke Visser, toentertijd hoofd van het NDT-kostuumatelier. Joke creëerde voor deze werken danskostuums gemaakt van bubblewrap of meer dan 1000 op franjes geplakte pailletjes. Ogenschijnlijk simpel maar verbluffend van dichtbij!

Normaliter zijn deze kostuums alleen vanaf een afstandje op een podium te zien. Nu zoomen we in op de kleinste details en brengen we de kostuums dichtbij. Zo is de ambacht van de NDT meestercoupeurs nog beter te zien.

Tar and Feathers

Van de kostuums op het podium

Voor Tar and Feathers (2006) was de inspiratie het middeleeuwse strafritueel waarbij iemand overgoten werd door zwarte teer en bedekt met veren. Voor Kylián vormt het zwarte, kleverige teer, gebonden door de zwaartekracht, met als tegenpool de delicate veren die geassocieerd worden met lichtheid en verhevenheid, een metafoor voor de ‘ondraaglijke lichtheid’ en het ‘ondraaglijke gewicht’ van ons menselijk bestaan.

Naar heel dichtbij

Bubbblewrap om in te dansen? Geen materiaal is te gek als het aankomt op kostuums. Maar daar gaan wel de nodige uitdagingen mee gepaard. De uitdaging was, hoe maak je een rok van bubblewrap toch mooi en bol? Deze rokken waren een redelijk last-minute toevoeging aan de voorstelling en moesten snel gemaakt worden. Een groot deel van deze rokken is niet genaaid, maar geplakt.

Gods and Dogs

Van op het podium

Dit mysterieuze werk uit 2008 visualiseert de dunne lijn tussen wat normaal en krankzinnig is. Of zoals Kylián het formuleert: “Geen positieve ontwikkelingen kunnen ooit worden bereikt zonder de hulp van een gezonde portie waanzin.”

Naar heel dichtbij

De contrasten die kenmerkend zijn voor dit stuk zoals waanzin en werkelijkheid zijn ook terug te vinden in de kostuums. Zo worden de topjes in Gods and Dogs speciaal geplisseerd zodat ook hier het contrast van licht en donker naar voren komt.

Het uitgangspunt voor alle kostuums was de kleur van de simpele witte linnen broeken. Deze kleur is in 2008 speciaal gemaakt bij NDT en dus niet makkelijk na te maken. In-house verver Roos Mikx had maar één kans om tot de juiste kleur te komen, of de kostuums zouden verpest zijn. Dan moest het proces weer van vooraf aan beginnen.

Bella Figura

Van op het podium

Het idee achter Bella Figura (1995) is een parabel over de relativiteit van sensualiteit, schoonheid en esthetiek. In het Italiaans staat ‘Bella Figura’ niet alleen voor ‘mooi figuur’, maar ook voor de veerkracht van mensen in een moeilijke situatie, of ‘jezelf groothouden’.

Naar heel dichtbij

Zijde is een mooie stof voor coupeurs om mee te werken. Het blijft lang goed en lijkt met de jaren mooier te worden. Toch worden deze stoffen van al bijna 30 jaar oud bewaard in speciale zuurvrije dozen en in het donker. Ook deze stoffen worden speciaal geverfd in-house om precies de goede kleur te krijgen.

Vooral de bovenrand van de rok is van uiterste belang. Deze worden op maat gemaakt voor elke danser en zorgen dat deze tijdens het dansen precies goed blijven zitten. Zo kunnen ze niet per ongeluk struikelen.

Vaak zijn stoffen tijdsgebonden. Zeker bij hernemingen van oudere stukken kan het moeilijk zijn om precies het juiste materiaal te vinden. Zo ook met de zwarte broekjes in Bella Figura. De makers zijn vaak uren bezig met het zoeken online naar de juiste stoffen op de vreemdste plekken.